Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα θεωρεί τιμή της που στηρίζει και συμμετέχει στην Άσκηση Μέδουσα, μια σημαντική πρωτοβουλία με επίκεντρο τους μηχανισμούς ανταπόκρισης και συντονισμού της Ελλάδας σε σχέση με την εμπορία ανθρώπων (trafficking).

Κάθε σύγκρουση, κάθε κατάσταση εκτοπισμού αυξάνει τον κίνδυνο εμπορίας ανθρώπων. Πρόκειται για έγκλημα και σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπου ένα άτομο εξαπατάται ή παγιδεύεται σε μια κατάσταση εκμετάλλευσης με σκοπό το προσωπικό κέρδος ή όφελος ενός άλλου ανθρώπου. Η εμπορία ανθρώπων μπορεί να λάβει διάφορες μορφές όπως η σεξουαλική εκμετάλλευση, η καταναγκαστική παροχή εργασίας, η δουλεία, η αφαίρεση οργάνων, η στρατολόγηση σε ένοπλες επιχειρήσεις, οι εξαναγκαστικοί γάμοι και η εξαναγκαστική επαιτεία, μεταξύ άλλων. Τα θύματα του trafficking αντιμετωπίζονται σαν να ήταν εμπορεύματα που αποτελούν «κτήμα» των δικτύων εμπορίας, χωρίς κανέναν σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρέπειά τους.

Αν και είναι δύσκολη η συλλογή στατιστικών στοιχείων για το trafficking καθώς πρόκειται για ένα «κρυφό» έγκλημα, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για εκατομμύρια θύματα trafficking παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Μηχανισμού Αναφοράς για την Προστασία Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων (ΕΜΑ), ο αριθμός των αναφορών που υπεβλήθησαν στον ΕΜΑ κατά τη διάρκεια του 2020 έφτασε τις 167, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων αφορούσαν πρόσφυγες.

Σε καταστάσεις μαζικού εκτοπισμού, είναι πρωτίστως οι γυναίκες και τα κορίτσια, αλλά και οι άνδρες, τα αγόρια και οι ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες, που αντιμετωπίζουν αυξημένους κινδύνους έμφυλης βίας και είναι πιο ευάλωτοι απέναντι σε περιστατικά εκμετάλλευσης και κακοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων. Δεδομένου του προφίλ του πληθυσμού στην πρόσφατη κρίση στην Ουκρανία – κυρίως γυναίκες και παιδιά που τρέπονται σε φυγή μόνα τους – η εμπορία ανθρώπων συνιστά τεράστιο κίνδυνο.  Απαιτούνται πολλαπλάσιες προσπάθειες ώστε να μειώνονται οι κίνδυνοι αυτοί, να αποτρέπονται  περιστατικά κακοποίησης, να καταγγέλλονται και να αντιμετωπίζονται οι σχετικές παραβιάσεις, καθώς και να υποστηρίζονται οι επιζήσασες και οι επιζήσαντες.

Στην Ελλάδα, η Ύπατη Αρμοστεία συνεργάζεται με τις αρχές για την αξιολόγηση και την αντιμετώπιση των σχετικών κινδύνων προστασίας, αυξάνοντας μεταξύ άλλων τα μέτρα πρόληψης, ιδίως όσον αφορά στην ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των προσφύγων. Η Ύπατη Αρμοστεία παρέχει επίσης ψυχοκοινωνική υποστήριξη, νομική βοήθεια και στέγαση έκτακτης ανάγκης  στις επιζήσασες και τους επιζήσαντες της εμπορίας ανθρώπων. Η Ύπατη Αρμοστεία και οι εταίροι της παρείχαν στήριξη σε 77 θύματα trafficking το 2020 και σε 95 το 2021.

Πιστεύουμε ότι η άσκηση Μέδουσα θα συμβάλει σημαντικά στην περαιτέρω ενδυνάμωση της υφιστάμενης συνεργασίας μεταξύ των διαφορετικών εθνικών, ευρωπαϊκών, διεθνών, κρατικών και μη κρατικών φορέων, βοηθώντας παράλληλα να αναδειχθεί η ανάγκη ενίσχυσης των προσπαθειών για την καταπολέμηση του trafficking: από τον έγκαιρο εντοπισμό και την πρόληψη της εγκληματικής δράσης μέχρι και την προσέγγιση και τη στήριξη των ατόμων που έχουν υποστεί κακοποίηση ή εκμετάλλευση, διασφαλίζοντας ότι οι δράστες θα οδηγούνται άμεσα στη δικαιοσύνη και τα θύματα θα αποζημιώνονται για τη βλάβη που έχουν υποστεί.

Η Ύπατη Αρμοστεία στην Ελλάδα θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τις εθνικές αρχές και άλλους φορείς, στηρίζοντάς τους στις προσπάθειες καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων.